Aangifte tegen de tabaksindustrie

Een poging de tabaksindustrie strafrechtelijk te vervolgen

17 november 2020

Aangifte tegen de tabaksindustrie

Twee longpatiënten, Anne Marie van Veen en Lia Breed, deden in 2016 samen met Rookpreventie Jeugd aangifte tegen de tabaksindustrie, daarbij gesteund door strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq. De aanklacht: Poging tot moord, doodslag, zware mishandeling en valsheid in geschrifte. 

‘Ik kan deze strijd niet in m’n eentje voeren en eerlijk gezegd weet ik niet of ik er volgend jaar nog ben. Maar ik doe dit voor mijn kinderen en hoop dat iedereen mij wil helpen.’ Dat zei Anne Marie van Veen (destijds 43 jaar, moeder van vier kinderen en longkankerpatiënt) op 28 april 2016 in het tv-programma RTL Late Night. In die uitzending kondigde zij samen met strafrechtadvocaat Bénédicte Ficq aan dat zij een aangifte tegen de tabaksindustrie voorbereidden wegens levens- en mishandelingsdelicten en het opzettelijk benadelen van de gezondheid.

Sjoemelsigaret

De aangifte werd op 29 september 2016 bij het Openbaar Ministerie ingeleverd. Een unieke zaak: het was wereldwijd voor het eerst dat de tabaksindustrie strafrechtelijk werd aangepakt. De aanklacht betrof poging tot moord, doodslag, zware mishandeling en valsheid in geschrifte aan het adres van een industrie die willens en wetens haar kankerverwekkende tabaksproducten extreem verslavend maakt. Daarbij komt dat sigaretten zo zijn aangepast dat de officiële meetmethode voor het gehalte aan teer, nicotine en koolmonoxide in sigaretten wordt gemanipuleerd. Rokers krijgen hierdoor veel meer gifstoffen binnen dan de wettelijk toegestane maximumhoeveelheden. Met recht kan gesproken worden van de 'sjoemelsigaret'. 

Sick of Smoking

Om zo veel mogelijk publieke steun te verwerven werd de grassroots-beweging Sick of Smoking opgetuigd. Uiteindelijk onderschreven meer dan 30.000 mensen de actie om de tabaksindustrie ter verantwoording te roepen. Gaandeweg sloten ook steeds meer organisaties zich bij de aangifte aan, waaronder ziekenhuizen, beroepsorganisaties van medici, het KWF en ook de gemeente Amsterdam.

Geen vervolging, wel publiciteit

Het Openbaar Ministerie zag na ampel beraad geen mogelijkheid om tot vervolging over te gaan. De eisers waren het daar niet mee eens en besloten in een artikel 12-procedure de rechter te vragen het OM alsnog op te dragen om de tabaksindustrie te vervolgen. Maar ook de rechtbank zag uiteindelijk geen grond daarvoor. De rechter zei met zoveel woorden dat de argumentatie van de eisers wel klopte, maar dat de oplossing bij de politiek moet worden gezocht. 

Desondanks heeft deze rechtszaak heel veel publiciteit opgeleverd, ook internationaal, en enorm bijgedragen aan de bewustwording dat roken een verslaving is en geen vrije keuze van mensen. Ook de malafide praktijken van de tabaksindustrie en de principes van de sjoemelsigaret zijn door deze zaak zeer nadrukkelijk over het voetlicht gekomen.

Alle processtukken

De aangifte (29 september 2016)
Uitspraak Gerechtshof Den Haag (6 december 2018) 

Steun RPJ

Steun Rookpreventie Jeugd bij het bereiken van deze doelen, maak een donatie over via onze donatie-pagina.

Gerelateerde berichten

Reacties op uitspraak hof: 'Laat ze de tabaksindustrie opdoeken'

  • 11 december 2018

Het nieuws over de beslissing van het gerechtshof om geen vervolging van de tabaksindustrie te bevelen, is in binnen- en buitenland breed gedeeld. Tabaksfabrikant JTI reageerde met een opmerkelijke advertentie terwijl advocaat Bénédicte Ficq liet weten dat de tabaksindustrie nog niet van haar af is.

Lees meer...

Hof over aangifte: ‘Wij kunnen niks, overheid is aan zet’

  • 6 december 2018

Het gerechtshof Den Haag geeft het Openbaar Ministerie geen bevel tot strafrechtelijke vervolging van tabaksproducenten. Het hof voegt daaraan toe dat het niet aan de rechter, maar aan de wetgever is om het gesjoemel met sigaretten aan te pakken. Kortom, de overheid is aan zet.

Lees meer...

Geen vervolging tabaksindustrie, aangevers gaan door

  • 22 februari 2018

Vanochtend maakte het Openbaar Ministerie bekend de aangiften tegen de tabaksindustrie te seponeren en niet tot vervolging over te gaan. De aangevers reageren strijdvaardig en kondigen aan via een artikel 12 procedure bij het gerechtshof het OM alsnog tot vervolging te willen dwingen.

Lees meer...

Aangifte tegen de tabaksindustrie: een overzicht

  • 17 november 2017

Ruim een jaar geleden deed advocaat Bénédicte Ficq namens twee longpatiënten en Stichting Rookpreventie Jeugd aangifte tegen de tabaksindustrie. Dit stuk geeft een overzicht van de aanloop naar die aangifte en de ontwikkelingen daarna tot 15 november 2017.

Lees meer...

‘De tabaksindustrie beoogt verslaving aan nicotine’

  • 29 oktober 2016

‘Mijn nieuwe rol van aanklager voelde, gek genoeg, direct goed’, vertelde mr. Bénédicte Ficq op 28 oktober 2016 op het podium van TEDxAmsterdam Women. De advocate heeft recent namens twee ziek geworden rooksters en Stichting Rookpreventie Jeugd aangifte gedaan tegen de tabaksindustrie. Bij TEDx legde zij uit waarom. Lees haar integrale speech. 

Lees meer...

Rokers doen aangifte tegen tabaksindustrie

  • 29 september 2016

Namens Stichting Rookpreventie Jeugd, longkankerpatiënte Anne Marie van Veen en COPD-patiënte Lia Breed heeft advocaat Bénédicte Ficq van het kantoor Meijering Van Kleef Ficq & Van der Werf vandaag bij het Openbaar Ministerie aangifte gedaan tegen vier tabaksfabrikanten die actief zijn in Nederland: Philip Morris International, British American Tobacco, Japan Tobacco International en Imperial Tobacco Benelux.

Lees meer...

Aangevers tegen tabak willen dat 'partijdige' rechter opstapt

vrijdag, 03 juli 2020

De partijen die aangifte hebben gedaan tegen de tabaksindustrie, willen dat Jan Wolter Wabeke zich terugtrekt als voorzitter van het gerechtshof dat de zaak behandelt. Als hij dat niet doet dan wordt hij gewraakt. Wabeke zou tijdens een privédinertje neerbuigend hebben gezegd dat roken ieders eigen verantwoordelijkheid is.

Lees meer op TabakNee

Strijdster tegen de tabaksindustrie Lia Breed overleden

vrijdag, 08 mei 2020

Lia Breed, aangeefster van het eerste uur in de strafzaak tegen de tabaksindustrie, is op zondag 3 februari overleden. Breed was COPD-patiënte en wilde voorkomen dat jongeren met roken beginnen, zodat ze niet net zo ziek zouden worden als zij. Ze is 68 jaar geworden.

Lees meer op TabakNee

 

Tags