Europese zaak over onrechtmatigheid meetmethode

De sjoemelsigaret is in strijd met de wet en moet uit de schappen gehaald

19 juni 2023

Europese zaak over onrechtmatigheid meetmethode

De ‘sjoemelsigaret’ is veel schadelijker en verslavender dan wettelijk is toegestaan en moet daarom uit de winkels worden gehaald. Volksgezondheid is in dit verband immers de eerste zorg van de wetgever.

Sigaretten zijn schadelijker en verslavender dan de tabaksindustrie doet voorkomen, doordat rokers veel meer gif en nicotine binnenkrijgen dan in officiële metingen wordt vastgesteld. Sigarettenfilters hebben namelijk minuscule gaatjes waardoor bij officiële metingen lucht wordt aangezogen, die de gifstoffen verdunt. Rokers dekken die gaatjes af met mond en vingers, waardoor die verdunning in de praktijk achterwege blijft. 

In het onderzoek voor de aangifte tegen de tabaksindustrie ontdekte Rookpreventie Jeugd dat de tabaksindustrie niet alleen de gaatjes in de filters (de ‘sjoemelsigaret’) had bedacht om de meting van de gifemissies van sigaretten te beïnvloeden. Ook de wettelijk voorgeschreven meetmethode blijkt uit de koker van de tabaksindustrie zelf te komen.

Alle sigaretten uit de schappen

Omdat sigaretten in de praktijk meer teer, nicotine en koolmonoxide (TNCO) uitstoten dan de wettelijk voorgeschreven maxima van respectievelijk 10, 1 en 10 mg, voldoen de huidige sigaretten dus niet aan de wet. Vandaar dar Rookpreventie Jeugd de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vroeg alle sigaretten die schadelijker zijn dan de wet toestaat uit de winkels te halen. 

De NVWA weigerde dat met een beroep op de wet, waarna RPJ uiteindelijk de rechter vroeg hierover een uitspraak te doen. In maart 2020 besloot de rechter hierover prejudiciële vragen te stellen aan het Europees Hof van Justitie, omdat de Europees voorgeschreven meetmethode voor tabaksemissies strijdig blijkt te zijn met bescherming van de Volksgezondheid.

Op 22 februari 2022 deed het Hof van Justitie van de EU uitspraak, die erop neerkomt dat de rechtbank Rotterdam zelf kan beslissen of de tot nu toe gebruikte meetmethode in orde is geweest of dat een methode moet worden gebruikt die beter het werkelijke rookgedrag van de roker benadert. De rechtbank Rotterdam volgde op 4 november dit arrest. De rechtbank zag sterke aanwijzingen dat de in Nederland verkochte sigaretten niet voldoen aan de wettelijk voorgeschreven grenswaarden en bepaalde dat de NVWA hiertegen moet optreden. 

Hoger beroep

In een brief aan de Tweede Kamer maakte staatsecretaris Van Ooijen (VWS) op 6 december 2022 bekend dat het ministerie en de NVWA in deze zaak hoger beroep aantekenden bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). Niet zozeer om de uitspraak van de rechtbank Rotterdam te bestrijden, maar om bevestiging ervan te krijgen van de hoogste rechter en zo een stevig fundament te leggen voor handhaving met de WHO Intense methode. Op het laatste moment besloten ook de vier grote tabaksfirma's Philip Morris International, British American Tobacco, Japan Tobacco International and Imperial Tobacco beroep aan te tekenen. Op 24 januari 2023 besloot het CBb een schorsingsverzoek van de NVWA te honoreren: tot de uitspraak in het hoger beroep hoeft de NVWA nog niet te handhaven. Het CBb behandelde de zaak inhoudelijk op 8 juni, waarvan een verslag hieronder is te vinden. 

Op 2 november 2023 maakte het CBb bekend dat het opnieuw prejudiciële vragen wil stellen aan het Hof van Justitie van de Europese Unie in Luxemburg. 

Alle processtukken 

Handhavingsverzoek inzake sjoemelsigaret (31 juli 2018)
Bezwaarschrift tegen afwijzing van handhavingsverzoek door NVWA (24 oktober 2018)
Beslissing op bezwaar (31 januari 2019)
Beroep tegen beslissing op bezwaar (13 maart 2019)
Uitspraak Rechtbank Rotterdam (20 maart 2020)
Vragen van het Hof van Justitie (10 februari 2021)
Antwoorden RPJ op vragen van het Europees Hof (10 maart 2021)  
Advies advocaat-generaal EU Hof (15 juli 2021)
Uitspraak Hof van Justitie van de EU (22 februari 2022)
Reactie VWS op arrest EU Hof (23 maart 2022)
Reactie Rookpreventie Jeugd op arrest EU Hof (6 april 2022)
Reactie VSK op arrest EU Hof (7 april 2022)
Pleitnota Rookpreventie Jeugd bij Rechtbank Rotterdam (2 september 2022)
Uitspraak Rechtbank Rotterdam (4 november 2022)
Persbericht rechtbank (4 november 2022)
Persbericht Rookpreventie Jeugd (4 november 2022)
Uitspraak op schorsingsverzoek (24 januari 2023)

Steun RPJ

Steun Rookpreventie Jeugd bij het bereiken van deze doelen, maak een donatie over via onze donatie-pagina.

Gerelateerde berichten

Weinig vuur van landsadvocaat in hoger beroep handhavingszaak

  • 19 juni 2023

Namens een overheid die publiekelijk stelt een einde aan de sjoemelsigaret te willen maken, hield de landsadvocaat zich opvallend op de vlakte tijdens het hoger beroep in de handhavingszaak rond die sjoemelsigaret. De rechter hintte op een nieuwe ronde langs het Europees Hof van Justitie.

Lees meer...

VWS blij met uitspraak sjoemelsigaret, maar gaat toch in beroep

  • 12 december 2022

In de handhavingszaak rond de sjoemelsigaret maakte staatssecretaris Van Ooijen (VWA) bekend in beroep te zullen gaan tegen de uitspraak van de rechtbank Rotterdam van 4 november. Niet om de uitspraak te bestrijden, maar om nog eens bevestigd te krijgen dat de gif-emissies van sigaretten met een andere methode gemeten moeten worden.

Lees meer...

NVWA moet handhavend optreden tegen sjoemelsigaret

  • 4 november 2022

De rechtbank Rotterdam geeft Rookpreventie Jeugd gelijk in de zaak rond de sjoemelsigaret. De rechter ziet sterke aanwijzingen dat de in Nederland verkochte sigaretten niet voldoen aan de wettelijk voorgeschreven grenswaarden en bepaalt dat de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit hiertegen moet optreden. “Dit betekent het definitieve einde van de sjoemelsigaret”, zegt longarts Wanda de Kanter.

Lees meer...

Rechtbank Rotterdam heeft het laatste woord over de sjoemelsigaret

  • 30 augustus 2022

Aanstaande vrijdag, 2 september, buigt de rechtbank in Rotterdam zich over de vraag op welke wijze er een einde moet komen aan de sjoemelsigaret. In deze zaak, die tegen de staatssecretaris van VWS is aangespannen door Rookpreventie Jeugd, de gemeente Amsterdam en 15 gezondheidsorganisaties, gaat het over de geldigheid van de zeer omstreden methode voor het meten van de teer-, nicotine- en koolmonoxide-uitstoot (TNCO) van sigaretten.

Lees meer...

Sjoemelsigaret: update van de rechtszaak na uitspraak van EU Hof

  • 4 mei 2022

In de zaak waarin Rookpreventie Jeugd met andere organisaties de NVWA vraagt om de gifuitstoot van sigaretten met een realistische meetmethode te handhaven, deed het Europees Hof van Justitie in februari uitspraak. De zaak gaat nu verder bij de rechtbank in Rotterdam, die partijen vroeg om een reactie op die uitspraak. Een update.

Lees meer...

Grote Kamer Europees Hof buigt zich nu over de sjoemelsigaret

  • 23 maart 2021

Met de vorige week ingediende schriftelijke beantwoording van vragen van het Europees Hof van Justitie is de inhoudelijke behandeling van de door Rookpreventie Jeugd aangespannen zaak over de sjoemelsigaret afgerond. Het woord is nu aan de vijftien rechters van de Grote Kamer van het Hof.

Lees meer...

Rechtbank Rotterdam heeft het laatste woord over de sjoemelsigaret

maandag, 29 augustus 2022

Aanstaande vrijdag, 2 september, buigt de rechtbank in Rotterdam zich over de vraag op welke wijze er een einde moet komen aan de sjoemelsigaret. In deze zaak, die tegen de staatssecretaris van VWS is aangespannen door Rookpreventie Jeugd, de gemeente Amsterdam en 14 gezondheidsorganisaties, gaat het over de geldigheid van de zeer omstreden methode voor het meten van de teer-, nicotine- en koolmonoxide-uitstoot (TNCO) van sigaretten.

Lees meer op TabakNee

De rechtszaak rond de sjoemelsigaret toegelicht in 10 vragen

donderdag, 01 september 2022

Morgen behandelt de rechtbank Rotterdam het handhavingsverzoek van Rookpreventie Jeugd, de gemeente Amsterdam en 14 gezondheidsorganisaties in de strijd tegen de sjoemelsigaret. Waar gaat deze zaak over? Een toelichting in 10 vragen.

Lees meer op TabakNee

Rechtbank Rotterdam heeft het laatste woord over de sjoemelsigaret

maandag, 29 augustus 2022

Aanstaande vrijdag, 2 september, buigt de rechtbank in Rotterdam zich over de vraag op welke wijze er een einde moet komen aan de sjoemelsigaret. In deze zaak, die tegen de staatssecretaris van VWS is aangespannen door Rookpreventie Jeugd, de gemeente Amsterdam en 14 gezondheidsorganisaties, gaat het over de geldigheid van de zeer omstreden methode voor het meten van de teer-, nicotine- en koolmonoxide-uitstoot (TNCO) van sigaretten.

Lees meer op TabakNee

De tabaksindustrie bepaalt zelf wanneer ze de tabakswet overtreedt

woensdag, 19 juni 2019

De tabaksindustrie heeft, in strijd met alle internationale regels, sterke invloed op de wijze waarop de Nederlandse Staat gifnormen voor tabaksrook vaststelt. De marges om te handhaven zijn als gevolg van die bemoeienis veel te ruim. Dit kan afgeleid worden uit antwoorden van de staatssecretaris op Kamervragen van Henk van Gerven.

Lees meer op TabakNee

Overheid hanteert te ruime gifnormen voor sigaretten, extra risico volksgezondheid

woensdag, 17 april 2019

De wettelijke gifnormen van 10 mg teer, 1 mg nicotine en 10 mg koolmonoxide worden door 40 procent van de sigarettenmerken overschreden. Op één uitzondering na vindt de NVWA het niet nodig om handhavend op te treden. De marges om te handhaven zijn te ruim en zijn bepaald door een commissie die gedomineerd is door de tabaksindustrie.

Lees meer op TabakNee

Stichting Rookpreventie Jeugd wil sjoemelsigaret aan Europese Hof voorleggen

vrijdag, 15 maart 2019

Rookpreventie Jeugd (RPJ) heeft bot gevangen bij het ministerie van VWS, waar zij bezwaar had gemaakt tegen de uitspraak van de NVWA, die weigerde om sigaretten met hogere uitstootwaarden dan wettelijk toegestaan van de markt te halen. Nu stapt RPJ naar de bestuursrechter in Rotterdam om de uitspraak van de staatssecretaris te vernietigen en – voor het geval de rechtbank dat niet doet – te verzoeken de zaak voor te leggen aan het Europese Hof van Justitie.

Lees meer op TabakNee

Staatsecretaris wil rookgif in sigaretten wel verminderen maar mag niet van Europa

vrijdag, 01 februari 2019

Rookpreventie Jeugd (RPJ) heeft met een groot aantal andere organisaties bezwaar gemaakt tegen het feit dat de NVWA niet doet wat ze zou moeten doen, namelijk de burger beschermen tegen dodelijk gif in de tabaksrook. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft dit bezwaarschrift afgewezen. RPJ stapt nu naar de rechter.

Lees meer op TabakNee

NVWA laks in het verstrekken van gegevens over uitstoot van sigaretten

dinsdag, 18 december 2018

TabakNee stapt naar de rechter als de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) niet op korte termijn de gegevens aanlevert, waarvoor al een half jaar geleden een beroep werd gedaan op de Wet openbaarheid van bestuur. Met die informatie zal duidelijk worden of de tabaksfabrikanten zich bij het hanteren van de in de wet vastgelegde, maar op zichzelf al heftig bekritiseerde, ISO-meetmethode houden aan de maximale uitstootwaarden die voor sigaretten wettelijk zijn voorgeschreven.

Lees meer op TabakNee

NVWA moet ISO-methode blijven gebruiken bij onderzoek gif in sigaretten

donderdag, 20 september 2018

De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) moet de wettelijk vastgestelde ISO-meetmethode blijven gebruiken bij het toezicht op de maximale hoeveelheden teer, nicotine en koolmonoxide in de rook van sigaretten. Dit heeft de NVWA vandaag gemeld in antwoord op een handhavingsverzoek waarin de NVWA opgeroepen wordt een andere meetmethode te gebruiken en vervolgens alle sigaretten uit de handel te halen die de maximumwaarden overschrijden.

Lees meer op NVWA

NEN-normcommissie tabak gaat met tabaksfabrikanten internationale adviezen uitbrengen

donderdag, 30 augustus 2018

Nu de overheid niet meer deelneemt aan de commissie tabak van het Nederlands Normalisatie-Instituut (NEN) en er alleen nog maar vertegenwoordigers van de tabaksindustrie in achter zijn gebleven, heeft de NEN besloten dat die commissie geen nationale normen meer kan maken. Wel vindt ze het goed dat de tabaksfabrikanten blijven meepraten over internationale normen.

Lees meer op TabakNee

Waar zijn de grenswaarden voor teer, nicotine en koolmonoxide op gebaseerd?

woensdag, 01 augustus 2018

Nu een groot aantal personen en rechtspersonen in een bestuursrechtelijke procedure eist dat de overheid maatregelen neemt tegen alle sigaretten die de wettelijke grenswaarden voor teer, nicotine en koolmonoxide overschrijden, rijst de vraag: Waar komen die wettelijke grenswaarden eigenlijk vandaan? Het antwoord is niet eenvoudig te geven.

Lees meer op TabakNee

Frontale aanval op sjoemelsigaret: NVWA gevraagd in te grijpen

dinsdag, 31 juli 2018

Een aantal personen en rechtspersonen die strafrechtelijke aangifte deden tegen de tabaksindustrie heeft vandaag met een handhavingsverzoek de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) gevraagd alle sigaretten uit de handel te nemen die niet aan de wettelijke maxima van teer, nicotine en koolmonoxide voldoen

Lees meer op TabakNee

RIVM en NVWA stoppen met door tabaksindustrie gedomineerde norm-commissie

maandag, 07 mei 2018

Acht van de tien zetels in de norm-commissie die bepaalt op welke wijze teer, nicotine en koolmonoxide in sigaretten gemeten wordt, worden bezet door de tabaksindustrie. Trouw meldt dat het RIVM en de NVWA hun zetel opgeven, omdat ze het niet meer verantwoord vinden deel te nemen aan een commissie die door de tabaksindustrie gedomineerd wordt.

Lees meer op TabakNee

Tabaksindustrie heeft grote invloed op vaststellen schadelijkheid sigaretten

maandag, 18 december 2017

De tabaksindustrie heeft grote invloed op de officiële meetmethodes waarmee overheden het gehalte schadelijke stoffen in sigaretten controleren. Zeven van de negen leden van de werkgroep die adviseert over de keurmethode van sigaretten, worden geleverd door tabaksfabrikanten, zo ontdekte TabakNee. 

Lees meer op TabakNee

 

Tags